Szanowny Panie Profesorze, Szanowni Państwo, czuję się trochę "wywołana do tablicy" tematem projektu EAZPP, któy był realizowany przez Bibliotekę Narodową w latach 2008-2010 i w którym miałam przyjemność uczestniczyć. Przywołane stwierdzenia wymagają co najmniej kilku komentarzy. Trudno powiedzieć, że ten projekt Elektroniczne Archiwum Zabytków Piśmiennictwa Polskiego jest zapomniany. A dokładniej - że jego rezultaty zostały zapomniane lub cele nie zrealizowane. Na podstawie tego, co udało się zrobić w czasie jego realizacji i na podstawie uzyskanych wtedy doświadczeń powstał portal polona.pl, o zakresie znacznie szerszym niż ten, który był zakładany w EAZPP, jak również funkcjonujące do dzisiaj (aczkolwiek znacznie rozbudowane w stosunku do stanu z roku 2010) oprogramowanie do pełnej obsługi ścieżki digitalizacji w Bibliotece Narodowej. Między rokiem 2010, kiedy został zamknięty projekt EAZPP i uruchomiona strona eazpp.bn.org.pl a rokiem 2013, kiedy została uruchomiona "nowa" (teraz już "stara") Polona trwały prace nad rozbudową kodu i znacznym rozszerzeniem funkcjonalności biblioteki cyfrowej, ale podstawą było doświadczenie i wiedza zdobyte w trakcie realizacji projektu EAZPP. I prace trwają nadal, bo nie istnieje chyba portal internetowy, który nie wymaga nieustających działań. Portal polona.pl - jeżeli przyjrzą się Państwo uważnie - nie tylko realizuje cele jakie zostały określone dla EAZPP, lecz również daje użytkownikom znacznie wyższy komfort pracy i znacznie więcej możliwości, których nie planowaliśmy w 2007 roku, kiedy powstawały założenia EAZPP. Nazwy EAZPP rzeczywiście nie używamy, bo nie jest ona specjalnie wpadająca w ucho, ale taki własnie tytuł miał konkurs, w którym startowaliśmy w 2007 r. I mam nadzieję, że polona.pl to coś więcej niż tylko elektroniczne archiwum... Myślę, że z pełnym przekonaniem mogę stwierdzić, że bez prac zrealizowanych w ramach EAZPP, bez doświadczeń programistycznych sprzed sześciu-siedmiu lat, bez pełnego opracowania ścieżki digitalizacji, opublikowanego w ramach projektu w książce "Digitalizacja piśmiennictwa" w 2010 r. ( http://www.bn.org.pl/download/document/1342175805.pdf) i wdrożonego w BN nie moglibyśmy dziś mieć największej i najszybciej rosnącej biblioteki cyfrowej w Polsce (ponad 1,3 miliona obiektów), systemu elektronicznych wypożyczeń międzybibliotecznych Academica, jak również systemu pozyskiwania dokumentów elektronicznych online od wydawców w ramach egzemplarza obowiazkowego i możliwości zdalnego wprowadzania do Polony i Academiki obiektów cyfrowych z innych bibliotek. W tym roku planujemy uruchomienie kolejnej wersji Polony, którą można będzie określić pewnie jako praprawnuka nieczynnego już portalu EAZPP. Nieczynnego, ponieważ całą jego zawartość (i grubo ponad milion innych obiektów) można znacznie bardziej komfortowo oglądać w Polonie. Przy okazji, chciałabym Państwa zachęcić do zapoznania się z innym praprawnukiem naszej pracy w ramach EAZPP sprzed dobrych kilku lat - serwisem przygotowanym z okazji roku Długosza: https://dlugosz.polona.pl/pl , który bardzo dosłownie realizuje zapisy projektu Elektroniczne Archiwum Zabytków Piśmiennictwa Polskiego, ale który siedem czy osiem lat temu nie mógłby być zrealizowany w takiej formie, bo nie istniały wtedy narzędzia, w których został napisany, a i estetyka była zupełnie inna. Ciekawa jestem bardzo Państwa opinii na temat tego serwisu, w szczególności z punktu widzenia potrzeb humanistyki cyfrowej. Całkowicie zgadzam się z opinią, że EAZPP to dobry materiał na case study. Ale case study poświęcone ewolucji projektów cyfrowych w instytucjach kultury, procesowi "starzenia się" oprogramowania i tempa oraz przyczyn wprowadzania nowych funkcjonalności i nowych layoutów. Podobno w przyrodzie nic nie ginie. Najwyraźniej w projektach informatycznych też nic nie ginie, tylko zmienia się i nabiera nowych kształtów. I tak właśnie stało się z EAZPP. Chętnie odpowiem na dodatkowe pytania związane z tym całkiem nie zapomnianym projektem. Łączę wyrazy szacunku Katarzyna Ślaska W dniu 29 lutego 2016 15:30 użytkownik Janusz S. Bień <jsbien@mimuw.edu.pl> napisał:
Na projekt ten zwróciła kiedyś moją uwagę prof. dr hab. Elżbieta Sarnowska-Temeriusz (wówczas dyrektor Instytutu Badań Literackich PAN), ale nie miałem czasu śledzić go na bieżąco.
Na stronie
/ http://bn.org.pl/programy-i-uslugi/elektroniczne-archiwum-zabytkow-pismienni...
można nadal przeczytać m.in.:
---Cytat:---
Od stycznia 2008 r. rozpoczęła się realizacja trzyletniego projektu badawczego zamawianego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Elektroniczne Archiwum Zabytków Piśmiennictwa Polskiego", realizowanego przez konsorcjum w składzie: Biblioteka Narodowa, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa, Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk.
Celem projektu jest opracowanie całościowej koncepcji digitalizacji zabytków piśmiennictwa polskiego powstałych do 1600 roku, [...] przygotowanie systemu informatycznego, umożliwiającego zarządzanie zbiorem kopii cyfrowych zabytków piśmiennictwa polskiego oraz zapewnienie powszechnego dostępu do nich przy pomocy sieci Internet. Wyspecjalizowane narzędzia wspomagające wyszukiwanie oraz opracowywanie cyfrowych obiektów i ich kolekcji będą służyć pomocą w badaniach naukowych, natomiast prezentacja w atrakcyjnej formie sprzyjającej edukacji będzie zachęcać młodych użytkowników do zapoznawania się z dziedzictwem narodowym.
---Koniec cytatu---
Dodatkowo na stronie
http://annka.neostrada.pl/EAZ/eazpp.html
można nadal przeczytać m.in.
---Cytat:---
EAZPP zostanie wyposażone w narzędzia CMS, umożliwiające samodzielne wprowadzanie danych przez uczestników konsorcjum i przez inne współpracujące podmioty.
Poszczególne samodzielne elementy oprogramowania będą dystrybuowane w formie bezpłatnych licencji.
---Koniec cytatu---
Skądinąd wiadomo, że budżet projektu wynosił *około 5 mln złotych.*
*Deklarowanego celu projektu nie osiągnięto*, przez pewien czas była tylko dostępna pod adresem eazpp.bn.org.pl wersja demonstracyjna systemu. Nic mi nie wiadomo o uzyskaniu i udostępnieniu wyników częściowych zadań projektu. Nic mi też nie wiadomo, aby jakieś elementy oprogramowania były dostępne na otwartej licencji lub w inny sposób.
Przeprowadzona w r. 2012 kontrola merytoryczna i finansowa nie zwróciła jednak na to żadnej uwagi, zgłaszając tylko drobne zastrzeżenia (zakwestiowano sposób wydatkowania 7000 zł, czyli ok. 0,15% budżetu projektu). Z dokumentami kontroli - niestety niekompletnymi - można zapoznać się pod adresem
http://teksty.klf.uw.edu.pl/53/
Ze względu na rangę wykonawców i wielkość budżetu projekt ten zasługuje na to, aby stać się przedmiotem "case study". Byłby to ciekawy przyczynek do historii nauki w Polsce. Swoją drogą wnioski z takiej analizy mogą być pożyteczne dla przyszłych projektów humanistyki cyfrowej. Wprawdzie według NCBiR i Biblioteki Narodowej raport końcowy projektu to *tajemnica przedsiębiorstwa w sensie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji*, ale nie jest to trudność nie do pokonania (w ostateczności można skorzystać z drogi sądowej, por. np. http://prawo.vagla.pl/node/9315).
Pozdrawiam
JSB
P.S. Dla przypomnienia cytat ze strony https://mail.dariah.pl/mailman/listinfo/hc: niniejsza lista jest otwartą listą dyskusyjną przeznaczoną dla wszystkich osób zainteresowanych tematyką szeroko rozumianej humanistyki cyfrowej. Lista jest prowadzona w ramach konsorcjum DARIAH-PL.
-- , Prof. dr hab. Janusz S. Bien - Uniwersytet Warszawski (Katedra Lingwistyki Formalnej) Prof. Janusz S. Bien - University of Warsaw (Formal Linguistics Department) jsbien@uw.edu.pl, jsbien@mimuw.edu.pl, http://fleksem.klf.uw.edu.pl/~jsbien/ _______________________________________________ HC mailing list HC@mail.dariah.pl https://mail.dariah.pl/mailman/listinfo/hc